Təbriz azərbaycanlıları ilə, Tehran azərbaycanlıları arasında böyük uçurum var. təbrizlilərin millətçi dünyagörüşünü tehranlı azərbaycanlılar anlamır. Bunun bir neçə səbəbi var. Ən əsas səbəb sosial səbəbdir. Tehrana vaxtaşırı köçən və köçürülən azərbaycanlılar əsasən Azərbaycanın kəndlərindən köçənlərdi, Təbrizin özündən Tehrana nisbətən az adam köçür, köçən birbaşa Tehrana, ölkənin ən böyük şəhərinə köçür. Burada isə o artıq öz sosial köklərindən qırılır. Azərbaycanlı kəndli şəhərliyə çevrilir, ancaq bu şəhər tam mənasında Azərbaycan şəhəri olmadığına görə öz milli identifikasiyasını itirir və özünü ümumiran milləti kimi identifikasiya edir. Olur fars. Ancaq burada bir neçə ziddiyətli məqam var. Fars identifikasiyası son bir neçə onillikdə transformasiyaya uğramakdadır. Bunun obyektiv səbəbləri var. Öncə bilmək lazımdır ki, fars identifikasiyasının əsasları nədir. İranda fars olmaq orta sinfə aid olmaq deməkdir. Yəni etnik mənsubiyyətindən asılı olmayaraq orta sinifə aid olan, özəlliklə böyük şəhərlərdə yaşayanlar özlərini fars hesab edirlər. İranda orta sinif həmişə aparıcı olub. Bu mənada İran müsəlman ölkələri arasında da seçilib. Rza şahın islahatlarının son mərhələsi məhz orta sinifin maraqlarına zidd olduğuna görə mollalar onu devirdi. Xatırlatmaq lazımdır ki, Rza şahın modernizasiyası, xarici inhisarlarla əlbir işlərdə və xarici istehsalın daxili xırda və orta burjua sənayə istehsalını və dehqan təsərrüfatını məhv olunmaq səviyyəsinə gətirmişdi. Mollalar məhz orta sinfin marağında olan islam modelini seçdilər. Farslar islamla öz mövqelərini qoruya bildilər. Ancaq bu çox çəkmədi. Qavqaz Azərbaycanında olan siyasi-iqtisadi dəyişikliklər, Arazın o tayına və Anadoluya təsir etməyə bilməzdi. Aydınlaşmağa başladı ki, İranda sən demə aparıcı millət farslar deyil. Farslar sadəcə olaraq bu millətlərdən biridir, özüdə birincisi də deyil. Birinci yəni titul millət isə, əsasən orta sinifdən kənarda qalan azərbaycanlı türklərdir. Yəni azərbaycanlılar həm ortadan aşağı, həm də ortadan yuxarı olan kəsimi təşkil edirlər. Çünki məsələn Tehrana köçən varlı azərbaycanlı öz kökündən ayrılsa da, onun azərbaycanda olan keçmiş mülkləri ilə əlaqəsi tam qırılmayıb. Kasın azərbaycanlı isə, məhz inqilabdan əvvəlki mülkədarını Tehranda görəndə ya gərək ən azından üzünü o biri tərəfə çevirsin, ya da farsca danışsın ki, mülkədar onu tanımasın. Beləliklə Tehranda azərbaycanlılar birləşə bilmirlər. Molla -farslarda bundan məharətlə istifadə edib, azərbaycanlıların arasına nifaq salır və ölkədə hakimiyyəti öz ələrində saxlaya bilirlər.